Plan ograniczeń

Podstawowymi dokumentami, w których znaleźć można przepisy dotyczące ograniczeń w poborze gazu ziemnego są:
Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1650, 1681, z 2024 r. poz. 834, 859) - zwana w niniejszym zestawieniu pytań i odpowiedzi "ustawą o zapasach" oraz

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 lutego 2021 r. w sprawie sposobu i trybu wprowadzania ograniczeń w poborze gazu ziemnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 549) - zwane w niniejszym zestawieniu pytań i odpowiedzi "Rozporządzeniem".

W przypadku ogłoszenia stanu nadzwyczajnego, o którym mowa w art. 49a ust. 2 ustawy o zapasach, operator systemu gazowego, z własnej inicjatywy lub po otrzymaniu zawiadomienia, o którym mowa w art. 50 ust. 2 pkt 1, podejmuje, we współpracy z podmiotami, o których mowa w art. 49 ust. 1, lub innymi operatorami systemów gazowych, jeżeli uzna to za konieczne, niezbędne działania mające na celu zapewnienie lub przywrócenie prawidłowego funkcjonowania systemu gazowego.

Do działań, o których mowa w art. 51 ust. 1 ustawy o zapasach, należy w szczególności zwrócenie się przez operatora systemu przesyłowego gazowego lub operatora systemu połączonego gazowego do ministra właściwego do spraw gospodarki surowcami energetycznymi o wyrażenie zgody na uruchomienie zapasów obowiązkowych gazu ziemnego na podstawie art. 26 ust. 1 lub o skierowanie do Rady Ministrów wniosku o wprowadzenie ograniczeń w poborze gazu ziemnego, zwanych dalej „ograniczeniami”, zgodnie z art. 56 ust. 1 ustawy o zapasach.

W przypadku ogłoszenia stanu nadzwyczajnego, o którym mowa w art. 49a ust. 2, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części mogą być wprowadzone na czas oznaczony ograniczenia.

Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw gospodarki surowcami energetycznymi może wprowadzić, w drodze rozporządzenia, na czas oznaczony, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części ograniczenia, biorąc pod uwagę znaczenie odbiorców dla gospodarki i funkcjonowania państwa, w szczególności zadania wykonywane przez tych odbiorców oraz okres, na jaki będą wprowadzane te ograniczenia.

Ograniczenia polegają na ograniczeniu maksymalnego godzinowego i dobowego poboru gazu ziemnego.

Ograniczenia wprowadzane są w sposób, który zapewnia bezpieczne funkcjonowanie systemu gazowego oraz gwarantuje bezpieczeństwo osób oraz uniknięcie ryzyka uszkodzenia lub zniszczenia obiektów technologicznych przez umożliwienie odbiorcom dostosowania działania ich instalacji gazowych do zmniejszonego poboru gazu ziemnego.

Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb wprowadzania ograniczeń, biorąc pod uwagę znaczenie odbiorców dla gospodarki lub funkcjonowania państwa, w tym zadania przez nich wykonywane, oraz ochronę odbiorców przed wprowadzonymi ograniczeniami.

Operatorzy systemów przesyłowych / dystrybucyjnych / połączonych gazowych lub przedsiębiorstwa pełniące funkcję operatorów są zobowiązani do opracowania planów wprowadzania ograniczeń, które określają maksymalne godzinowe i dobowe ilości poboru gazu ziemnego przez poszczególnych odbiorców przyłączonych do ich sieci, dla poszczególnych stopni zasilania. Operatorzy lub przedsiębiorstwa energetyczne, o których mowa powyżej, aktualizują corocznie plany wprowadzania ograniczeń i przedkładają je, do dnia 15 listopada danego roku, Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki do zatwierdzenia w drodze decyzji. 

Pierwsza część Planu Ograniczeń zawiera informacje dot.: obowiązywania planu, sumarycznych maksymalnych godzinowych i dobowych ilości poboru gazu ziemnego dla poszczególnych stopni zasilania od 1 do 12 w jednostkach energii, dla poszczególnych rodzajów gazu ziemnego, sporządzone w formie zestawienia oraz jednostek wytwórczych, o których mowa w § 4 ust. 4 Rozporządzenia ws. sposobu i trybu wprowadzania ograniczeń [Dz. U. z 2021 r. poz. 549].

Druga część Planu Ograniczeń zawiera informacje o średniej godzinowej i dobowej ilości gazu ziemnego w 2 stopniu zasilania oraz określenie maksymalnych godzinowych i dobowych ilości poboru gazu ziemnego w stopniach zasilania od pierwszego do dwunastego wyrażonych w jednostkach energii przez poszczególnych odbiorców przyłączonych do sieci, z wyjątkiem odbiorców chronionych.

Ograniczeniami w stopniach zasilania 1 – 11 objęci są wszyscy odbiorcy, z wyjątkiem:

1)    odbiorców gazu ziemnego w gospodarstwach domowych, 

2)    przyłączonych do sieci dystrybucyjnej gazowej: 

a)    przedsiębiorców w rozumieniu art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 424 i 1086), 

b)    podmiotów prowadzących działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, 

c)    rolników wynajmujących pokoje, sprzedających posiłki domowe i świadczących w gospodarstwach rolnych inne usługi związane z pobytem turystów, 

d)    producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego, o których mowa w art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. z 2020 r. poz. 1891),

e)    rolników prowadzących działalność w zakresie sprzedaży, o której mowa w art. 20 ust. 1c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426 z późn. zm.2), 

f)     kół gospodyń wiejskich prowadzących działalność na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (Dz. U. z 2020 r. poz. 553 i 932), które spełniają warunki, o których mowa w art. 24 ust. 1 tej ustawy 

– w przypadku których moc umowna w miejscu poboru gazu ziemnego z systemu gazowego lub sumie miejsc poboru tego gazu z systemu gazowego zasilających danego odbiorcę pod jednym adresem, zwanych dalej „punktem wyjścia z systemu gazowego”, nie przekracza 710 kWh/h, 

3)    podmiotów zapewniających świadczenie opieki zdrowotnej w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1398 z późn. zm.) przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej, 

4)    jednostek organizacyjnych pomocy społecznej w rozumieniu art. 6 pkt 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1876 i 2369) przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej, 

5)    noclegowni i ogrzewalni, o których mowa w art. 48a ust. 3 i 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej, 

6)    jednostek organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej w rozumieniu art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2020 r. poz. 821) przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej, 

7)    jednostek systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego oraz jednostek współpracujących z tym systemem w rozumieniu ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2020 r. poz. 882, 2112 i 2401) przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej,

8)    podmiotów stanowiących element systemu oświaty, o których mowa w art. 2 pkt 1, 2, 7 i 8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 910 i 1378 oraz z 2021 r. poz. 4), przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej, 

9)    organów administracji publicznej w rozumieniu art. 5 § 2 pkt 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 256, 695 i 1298) i urzędów je obsługujących, przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej, 

10) podmiotów prowadzących żłobki i kluby dziecięce, w zakresie tej działalności, a także dziennych opiekunów, o których mowa w ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2021 r. poz. 75), przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej, 

11) przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2020 r. poz. 2028) przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej, 

12) podmiotów odpowiedzialnych za gospodarowanie odpadami, w zakresie w jakim realizują zadania, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2020 r. poz. 797, 875 i 2361), przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej, 

13) odbiorców gazu ziemnego, w zakresie w jakim zajmują się wytwarzaniem ciepła dla odbiorcy, o którym mowa w pkt 1-12, pobierającego ciepło w okresie od dnia 1 września do dnia 31 maja, na potrzeby centralnego ogrzewania, ciepłej wody użytkowej, wentylacji oraz technologii w postaci pary i wody gorącej, lub zaopatrywaniem w ciepło tego odbiorcy, pod warunkiem, że instalacji tych odbiorców gazu ziemnego nie można zasilać paliwem innym niż gaz ziemny 

– zwanych dalej „odbiorcami chronionymi”.

Ograniczeniami w 12 stopniu zasilania objęci są wszyscy odbiorcy, z wyjątkiem:

1)    odbiorców gazu ziemnego w gospodarstwach domowych, 

2)    podmiotów zapewniających świadczenie opieki zdrowotnej w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1398 z późn. zm.)) przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej, 

3)    jednostek organizacyjnych pomocy społecznej w rozumieniu art. 6 pkt 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1876 i 2369) przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej, 

4)    noclegowni i ogrzewalni, o których mowa w art. 48a ust. 3 i 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej, 

5)    jednostek organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej w rozumieniu art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2020 r. poz. 821) przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej, 

6)    jednostek systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego oraz jednostek współpracujących z tym systemem w rozumieniu ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2020 r. poz. 882, 2112 i 2401) przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej,

7)    podmiotów prowadzących żłobki i kluby dziecięce, w zakresie tej działalności, a także dziennych opiekunów, o których mowa w ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2021 r. poz. 75), przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej, 

8)    przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2020 r. poz. 2028) przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej, 

9)    podmiotów odpowiedzialnych za gospodarowanie odpadami, w zakresie w jakim realizują zadania, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2020 r. poz. 797, 875 i 2361), przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej,

10) odbiorców gazu ziemnego, w zakresie w jakim zajmują się wytwarzaniem ciepła dla odbiorcy, o którym mowa w pkt. 1 - 9 powyżej, pobierającego ciepło w okresie od dnia 1 września do dnia 31 maja na potrzeby centralnego ogrzewania, ciepłej wody użytkowej, wentylacji oraz technologii w postaci pary i wody gorącej, lub zaopatrywaniem w ciepło tego odbiorcy, pod warunkiem, że instalacji tych odbiorców gazu ziemnego nie można zasilać paliwem innym niż gaz ziemny.

Ujęte w Planach ograniczeń ograniczenia określa się w stopniach zasilania od 1 do 12 dla odbiorców i punktów wyjścia z systemu gazowego, w których pobierają gaz ziemny. 

Stopnie zasilania, poprzez które wprowadza się ograniczenia, ogłaszane są jako obowiązujące na czas 12 godzin, zgodnie z komunikatami, o których mowa w § 8 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia.

W przypadku gdy odbiorca chroniony oprócz działalności, o której mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 – 13 Rozporządzenia, prowadzi również inną działalność, wówczas w zakresie tej działalności podlega ograniczeniom.

W przypadku gdy przyłączony do sieci odbiorca dostarcza gaz ziemny odbiorcom chronionym, w dotyczącej go ilości gazu ziemnego lub ilości poboru gazu ziemnego, o których mowa w ust. 3 Rozporządzenia, uwzględnia się wielkość poboru gazu ziemnego przez następujące kategorie tych odbiorców chronionych:
1) odbiorców gazu ziemnego w gospodarstwach domowych;
2) podmioty, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 2–12;
3) odbiorców gazu ziemnego, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 13.

Sposób określania ograniczeń w stopniach zasilania od 1 do 12, ujęty został 
w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia  19.02.2021 r. w sprawie sposobu i trybu wprowadzania ograniczeń w poborze gazu ziemnego [Dz. U. z 2021 r. poz. 549]: 

Pierwszy stopień zasilania odpowiada wielkości maksymalnej mocy umownej, jaką może pobierać odbiorca w danym punkcie wyjścia z systemu gazowego na podstawie umowy sprzedaży lub umowy o świadczenie usług dystrybucji paliw gazowych lub umowy kompleksowej.

Drugi stopień zasilania odpowiada średniej godzinowej i dobowej ilości gazu ziemnego, jaką pobierał odbiorca w danym punkcie wyjścia z systemu gazowego w okresie od dnia 1 lipca roku poprzedzającego do dnia 30 czerwca roku, w którym został opracowany plan, z wyłączeniem dni, dla których pobór dobowy w punkcie wyjścia z systemu gazowego był równy 0 kWh/dobę. 

Stopnie zasilania od 3 do 9 określa się w planie jako wartości godzinowe i dobowe – pośrednie między stopniem zasilania 2 a 10 – zmniejszające się proporcjonalnie, chyba że istnieją technicznie uzasadnione przesłanki innej zmienności stopni zasilania, przy zachowaniu zasady stopniowej redukcji poboru gazu ziemnego między 2 a 10 stopniem zasilania.

Dziesiąty stopień zasilania odpowiada minimalnej godzinowej i dobowej ilości gazu ziemnego pobieranej przez odbiorcę w danym punkcie wyjścia z systemu gazowego, niepowodującej zagrożenia bezpieczeństwa osób ani uszkodzenia lub zniszczenia obiektów technologicznych. Ilość ta, określona przez odbiorcę, nie może przekraczać najwyższego z minimalnych godzinowych i dobowych poborów gazu ziemnego wyznaczonych dla każdego roku w okresie 3 lat poprzedzających dzień 1 lipca roku, w którym został opracowany plan, z wyłączeniem dni, w których godzinowa i dobowa ilość gazu ziemnego, jaką pobierał odbiorca w danym punkcie wyjścia z systemu gazowego, nie przekraczała 15% wartości określonej dla tego odbiorcy w drugim stopniu zasilania, wyznaczonej dla danego roku.

Jedenasty stopień zasilania odpowiada zerowej godzinowej i dobowej ilości gazu ziemnego pobieranej przez odbiorcę w danym punkcie wyjścia z systemu gazowego.

Dwunasty stopień zasilania odpowiada zerowej godzinowej i dobowej ilości gazu ziemnego pobieranej w danym punkcie wyjścia z systemu gazowego przez odbiorców, w tym następujących odbiorców chronionych:
 
1)    przyłączonych do sieci dystrybucyjnej gazowej: 

a)    przedsiębiorców w rozumieniu art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 424 i 1086), 

b)    podmiotów prowadzących działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, 

c)    rolników wynajmujących pokoje, sprzedających posiłki domowe i świadczących w gospodarstwach rolnych inne usługi związane z pobytem turystów, 

d)    producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego, o których mowa w art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. z 2020 r. poz. 1891),

e)    rolników prowadzących działalność w zakresie sprzedaży, o której mowa w art. 20 ust. 1c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426 z późn. zm.2), 

f)     kół gospodyń wiejskich prowadzących działalność na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (Dz. U. z 2020 r. poz. 553 i 932), które spełniają warunki, o których mowa w art. 24 ust. 1 tej ustawy 

– w przypadku których moc umowna w miejscu poboru gazu ziemnego z systemu gazowego lub sumie miejsc poboru tego gazu z systemu gazowego zasilających danego odbiorcę pod jednym adresem, zwanych dalej „punktem wyjścia z systemu gazowego”, nie przekracza 710 kWh/h,

2)    podmiotów stanowiących element systemu oświaty, o których mowa w art. 2 pkt 1, 2, 7 i 8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 910 i 1378 oraz z 2021 r. poz. 4), przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej, 

3)    organów administracji publicznej w rozumieniu art. 5 § 2 pkt 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 256, 695 i 1298) i urzędów je obsługujących, przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej, 

4)    odbiorców gazu ziemnego, w zakresie w jakim zajmują się wytwarzaniem ciepła dla odbiorcy w zakresie, w jakim zajmuje się wytwarzaniem ciepła dla odbiorców, o których mowa w pkt 1, 2 i 3 powyżej, pobierających ciepło w okresie od dnia 1 września do dnia 31 maja na potrzeby centralnego ogrzewania, ciepłej wody użytkowej, wentylacji oraz technologii w postaci pary i wody gorącej, lub zaopatrywaniem w ciepło tych odbiorców, pod warunkiem że instalacji tego odbiorcy gazu ziemnego nie można zasilać paliwem innym niż gaz ziemny.

W stosunku do odbiorców, których moc umowna określona w umowie kompleksowej, jest mniejsza niż 5500 kWh/h, wielkość poboru w stopniach zasilania od 3 do 9 równa jest wielkości poboru w 2 stopniu zasilania. 

W przypadku kiedy odbiorca nie przekaże w terminie informacji o 10 stopniu zasilania, a który w okresie 1 lipca roku poprzedzającego – 30 czerwca roku, w którym opracowywany jest Plan Ograniczeń, realizował pobór, za ilość gazu ziemnego w 10 stopniu zasilania przyjmuje się minimalny godzinowy i dobowy pobór gazu ziemnego odnotowany w tym okresie, z wyłączeniem dni, dla których pobór dobowy w punkcie wyjścia z systemu gazowego był równy 0 kWh/dobę. 
 
Dla odbiorcy, który został przyłączony do systemu gazowego po 30 czerwca roku, w którym opracowywany jest Plan Ograniczeń, albo który nie przekaże w terminie 10 stopnia zasilania i w okresie od 1 lipca roku poprzedzającego – 30 czerwca roku, w którym został opracowany Plan Ograniczeń, nie realizował poboru lub realizował pobór w części tego okresu:

- za ilość gazu ziemnego w 2 stopniu zasilania – operator przyjmuje wielkość mocy umownej określonej w umowie kompleksowej,

- za ilość gazu ziemnego w 10 stopniu zasilania – operator przyjmuje wartość minimalnego możliwego do zrealizowania poboru gazu ziemnego, wynikającego z postanowień określających maksymalne dopuszczalne ograniczenia w poborze gazu ziemnego zawartych w obowiązującej w chwili opracowywania Planu Ograniczeń umowie kompleksowej.

Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw energii może wprowadzić, w drodze rozporządzenia, na czas oznaczony, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub jego części ograniczenia, biorąc pod uwagę znaczenie odbiorców dla gospodarki i funkcjonowania państwa, w szczególności zadania wykonywane przez tych odbiorców oraz okres, na jaki będą wprowadzane te ograniczenia.

Ograniczenia są realizowane przez odbiorców stosownie do komunikatów operatorów systemów przesyłowych gazowych lub operatorów systemów połączonych gazowych, o obowiązujących stopniach zasilania. 
 
Komunikaty o obowiązujących na czas 12 godzin stopniach zasilania oraz o przewidywanych na następne 12 godzin stopniach zasilana są ogłaszane w radiowych komunikatach energetycznych w programie I Polskiego Radia oraz na stronach internetowych ww. operatorów.

Komunikaty są ogłaszane co najmniej 10 godzin przed wprowadzeniem danego stopnia zasilania i zawierają informację o godzinie rozpoczęcia obowiązywania tego stopnia, przy czym komunikaty o stopniach zasilania obowiązujących:

1)    od godziny 6:00 do godziny 18:00 danej doby – ogłaszane są najpóźniej do godziny 20:00 doby poprzedniej,

2)    od godziny 18:00 danej doby do godziny 6:00 doby następnej – ogłaszane są najpóźniej do godziny 8:00 danej doby.

Komunikaty zawierają dodatkowo informację o przewidywanym do wprowadzenia kolejnym stopniu zasilania.

Przedsiębiorstwa energetyczne nie ponoszą odpowiedzialności za skutki wprowadzanych ograniczeń (art. 57 ustawy o zapasach).

Przestrzeganie wprowadzanych ograniczeń w poborze gazu ziemnego podlega kontroli Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (art. 60 ustawy o zapasach).

Na podstawie art. 63 ust. 1 pkt. 11 Ustawy o zapasach ten, kto nie stosuje się do ograniczeń w poborze gazu ziemnego, podlega karze pieniężnej. Kary te stosuje się w zależności od ilości pobranego gazu ziemnego w okresie przekroczenia mocy wynikającej z wprowadzonych ograniczeń. Obliczenie przekroczenia mocy ujęto w  art. 63 ust. 7 oraz ust. 7a ustawy o zapasach.  

Karę pieniężną, o której mowa powyżej, wymierza Prezes URE w drodze decyzji, od której przysługuje odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie – sądu ochrony konkurencji i konsumentów. Kar pieniężnych nie nakłada się, jeżeli od stwierdzenia naruszeń ustawy, w zakresie niedostosowania się do ograniczeń, upłynęły 3 lata.

Na podstawie art. 63 ust. 7, ust. 7a, ust. 7b ustawy o zapasach, w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 11, wysokość kary oblicza się w następujący sposób:
1) w przypadku przekroczenia mocy godzinowej – jako iloczyn mocy maksymalnej, zarejestrowanej przez układ pomiarowy ponad moc wynikającą z wprowadzonych ograniczeń, liczby godzin, w których stwierdzono przekroczenie mocy wynikającej z wprowadzonych ograniczeń w okresie rozliczeniowym, w którym obowiązywały ograniczenia, i dziesięciokrotności stawki stałej opłaty przesyłowej dla gazu wysokometanowego na wyjściu z sieci własnej gazu ziemnego wysokometanowego operatora systemu przesyłowego;
2) w przypadku przekroczenia mocy godzinowej i mocy dobowej – jako iloczyn mocy maksymalnej, zarejestrowanej przez układ pomiarowy ponad moc wynikającą z wprowadzonych ograniczeń, liczby godzin, w których stwierdzono przekroczenie mocy wynikającej z wprowadzonych ograniczeń w okresie rozliczeniowym, w którym obowiązywały ograniczenia, i piętnastokrotności stawki stałej opłaty przesyłowej dla gazu wysokometanowego na wyjściu z sieci własnej gazu ziemnego wysokometanowego operatora systemu przesyłowego.

W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 11, wysokość kary dla odbiorców nieposiadających rejestracji mocy poboru gazu ziemnego oblicza się w następujący sposób:
1) dla odbiorców pobierających mniej niż 300 m3 gazu ziemnego rocznie – 1000 zł za każdy miesiąc, w którym stwierdzono przekroczenie mocy wynikającej z wprowadzonych ograniczeń;
2) dla odbiorców pobierających 300 m3 i więcej oraz mniej niż 1200 m3 gazu ziemnego rocznie – 3000 zł za każdy miesiąc, w którym stwierdzono przekroczenie mocy wynikającej z wprowadzonych ograniczeń;
3) dla odbiorców pobierających 1200 m3 i więcej oraz mniej niż 8000 m3 gazu ziemnego rocznie – 10 000 zł za każdy miesiąc, w którym stwierdzono przekroczenie mocy wynikającej z wprowadzonych ograniczeń;
4) dla odbiorców pobierających 8000 m3 i więcej gazu ziemnego rocznie – 20 000 zł za każdy miesiąc, w którym stwierdzono przekroczenie mocy wynikającej z wprowadzonych ograniczeń.

Jeżeli wysokość kary pieniężnej obliczona zgodnie z ust. 7 jest niższa dla odbiorcy niż wysokość kary pieniężnej, która byłaby obliczona w sposób, o którym mowa w ust. 7a, dla ilości gazu pobranego przez tego odbiorcę, stosuje się wysokość kary pieniężnej obliczoną zgodnie z ust. 7a dla ilości gazu pobranego przez tego odbiorcę.

Ograniczenia w stopniach zasilania 1 – 11 nie mają zastosowania do odbiorców chronionych, określonych w § 4 ust. 1 Rozporządzenia.

Ograniczenia w stopniu 12 nie mają zastosowania do odbiorców chronionych określonych w w § 4 ust. 2 Rozporządzenia.

Odbiorcy objęci planami wprowadzania ograniczeń informują operatora lub przedsiębiorstwa energetyczne, do którego sieci są przyłączeni, do dnia 31 lipca każdego roku, o minimalnej ilości gazu ziemnego, której pobór nie powoduje zagrożenia  bezpieczeństwa osób oraz uszkodzenia lub zniszczenia obiektów technologicznych i odpowiada maksymalnemu dozwolonemu poborowi w 10. stopniu zasilania. 
 
Ilość ta, określona przez odbiorcę, nie może przekraczać najwyższego z minimalnych godzinowych i dobowych poborów gazu ziemnego wyznaczonych dla każdego roku w okresie 3 lat poprzedzających dzień 1 lipca roku, w którym został opracowany plan, z wyłączeniem dni, w których godzinowa i dobowa ilość gazu ziemnego, jaką pobierał odbiorca w danym punkcie wyjścia z systemu gazowego, nie przekraczała 15% wartości określonej dla tego odbiorcy w drugim stopniu zasilania, wyznaczonej dla danego roku.

Wartość ta może być weryfikowana przez autoryzowanych audytorów w dziedzinie energetyki przemysłowej, na zlecenie operatora.

Odbiorcy, których dotyczą ograniczenia, mają obowiązek dostosowania się do nich, poprzez ograniczenie maksymalnego godzinowego i dobowego poboru gazu ziemnego, zgodnie z ogłaszanymi stopniami zasilania.

Plan Ograniczeń opracowywany jest przez operatora lub przedsiębiorstwo energetyczne pełniące funkcję operatora na podstawie danych własnych oraz informacji przekazanych przez odbiorców, w tym na podstawie Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej. 

Operator systemu gazowego lub przedsiębiorstwo pełniące funkcję operatora systemu gazowego podaje do publicznej wiadomości pierwszą część planu w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości lub w formie elektronicznej na swojej stronie internetowej (www.psgaz.pl). 

Operator systemu gazowego, w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o zatwierdzeniu Planu Ograniczeń, przekazuje informacje o:

1)    Maksymalnych godzinowych i dobowych ilościach poboru gazu ziemnego w poszczególnych stopniach zasilania:

a)    Odbiorcy, w zakresie jego dotyczącym,

b)    Przedsiębiorstwom energetycznym prowadzącym działalność gospodarczą polegającą na obrocie gazem ziemnym, w zakresie dotyczącym odbiorców danego przedsiębiorstwa energetycznego,

2)    Możliwości zastosowania zgodnie z § 4 ust. 2 Rozporządzenia ograniczeń określonych w 12 stopniu zasilania – odbiorcom przyłączonym do sieci dystrybucyjnej gazowej: 

1 a)    przedsiębiorcom w rozumieniu art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 424 i 1086), 

1 b)    podmiotom prowadzącym działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, 

1 c)    rolnikom wynajmującym pokoje, sprzedających posiłki domowe i świadczącym w gospodarstwach rolnych inne usługi związane z pobytem turystów, 

1 d)    producentom będącym rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego, o których mowa w art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. z 2020 r. poz. 1891),

1 e)    rolnikom prowadzącym działalność w zakresie sprzedaży, o której mowa w art. 20 ust. 1c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426 z późn. zm.), 

1 f)     kołom gospodyń wiejskich prowadzącym działalność na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (Dz. U. z 2020 r. poz. 553 i 932), które spełniają warunki, o których mowa w art. 24 ust. 1 tej ustawy 

– w przypadku których moc umowna w miejscu poboru gazu ziemnego z systemu gazowego lub sumie miejsc poboru tego gazu z systemu gazowego zasilających danego odbiorcę pod jednym adresem, zwanych dalej „punktem wyjścia z systemu gazowego”, nie przekracza 710 kWh/h,

2)    podmiotom stanowiącym element systemu oświaty, o których mowa w art. 2 pkt 1, 2, 7 i 8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 910 i 1378 oraz z 2021 r. poz. 4), przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej, 

3)    organom administracji publicznej w rozumieniu art. 5 § 2 pkt 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r. poz. 256, 695 i 1298) i urzędów je obsługujących, przyłączonych do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej, 

4)    odbiorcom gazu ziemnego, w zakresie w jakim zajmują się wytwarzaniem ciepła dla odbiorcy w zakresie, w jakim zajmuje się wytwarzaniem ciepła dla odbiorców, o których mowa w pkt 1, 2 i 3 powyżej, pobierających ciepło w okresie od dnia 1 września do dnia 31 maja na potrzeby centralnego ogrzewania, ciepłej wody użytkowej, wentylacji oraz technologii w postaci pary i wody gorącej, lub zaopatrywaniem w ciepło tych odbiorców, pod warunkiem że instalacji tego odbiorcy gazu ziemnego nie można zasilać paliwem innym niż gaz ziemny.

W/w operatorzy informują odbiorców o ustalonej dla nich w zatwierdzonym planie wprowadzania ograniczeń ilości poboru gazu ziemnego w poszczególnych stopniach zasilania. Wielkości te stają się integralną częścią umów sprzedaży, umów o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji gazu ziemnego oraz umów kompleksowych. 

Zatwierdzone plany wprowadzania ograniczeń przekazywane są niezwłocznie, operatorowi systemu przesyłowego gazowego, a na jego wniosek operatorzy systemów dystrybucyjnych, systemów połączonych lub przedsiębiorstwa pełniące funkcję operatorów, przekazują mu dane dotyczące dobowych ilości poboru gazu ziemnego przez odbiorców objętych planami do 10. dnia każdego miesiąca.